السالوادورکشوری کوچک است که در شمال آمریکای مرکزی قرار گرفته است. رئیس جمهور این کشور در 14 سپتامبر 2021 از طریق رسانه‌های ملی این کشور بیت کویین را به عنوان سومین واحد پولی این کشور عنوان کرد و برای اولین بار دکل جهان هویت این رمز ارز را به رسمیت شناخت. این کار بوکله واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشت به طوری که برخی از مسئولین سازمان‌های بین‌المللی و جهانی به این تصمیم واکنش نشان داده و نسبت به پیامدهای آن ابراز نگرانی نموده‌اند. در این مقاله سعی داریم تا برخی از چالش‌های این تصمیم را بررسی نماییم.
السالوادور کجاست ؟
السالوادور پرتراکم‌ترین و کوچک‌ترین کشور آمریکای مرکزی است و در حدود ۶ میلیون و ۸۲۶ هزار نفر جمعیت دارد. این کشور 21041 کیلومتر مساحت دارد و به‌صورت جمهوری دموکراتیک اداره می‌شود.
مذهب مردم کشور السالوادور مسیحیت بوده و به زبان اسپانیایی صحبت می‌کنند. با وجود جغرافیای کوهستانی، این کشور از آب‌وهوای استوایی و بسیار گرم برخوردار است. مهاجران فلسطینی نقش بسزایی در وقایع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی کشور السالوادور ایفا می‌کنند؛ به‌طوری‌که می‌توان گفت بزرگ‌ترین شرکت‌های تجاری و صنعتی و بسیاری از مناسبات سیاسی مهم این کشور توسط این مهاجران ایجاد می‌شود.
مهم‌ترین شهر این کشور سان سالوادور است که به‌عنوان پایتخت السالوادور شناخته می‌شود. دلار آمریکا و بیت کوین مهم پول رایج این کشور محسوب می‌شود. گردشگری، بافندگی، تولید قهوه و نقاشی و کاشی‌کاری مهم‌ترین منابع درآمدی مردم این کشور محسوب می‌شود.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک رمز ارز پراهمیت و با ارزش در بازارهای جهانی است، این رمز ارز هیچ‌گونه پشتوانه مالی ندارد. بیت کوین اولین رمز ارز دیجیتالی در جهان است که برای اولین بار در دنیا به‌عنوان واحد پولی معرفی شد. در حال حاضر بیت کوین محبوب‌ترین و ارزشمندترین رمز ارز در سراسر دنیا است که در چند سال اخیر توانسته از چند صدرم دلار به چند هزار دلار برسد بر همین اساس بیت کوین به‌عنوان پادشاه رمز ارزها شناخته می‌شود.
با توجه به مزایای فراوان این رمز ارز در حال حاضر بیشتر شرکت‌های تجاری بین‌المللی همچون تسلا و آمازون هویت آن را پذیرفته‌اند و از بیت کوین در معاملات و پرداخت‌های مالی خود استفاده می‌کنند.
با اینکه هنوز هیچ کدام از کشورهای توسعه‌یافته حاضر به پذیرش بیت کوین به‌عنوان واحد پولی نشده‌اند؛ دولت السالوادور در ۱۴ سپتامبر 2021 رسماً بیت کوین را به‌عنوان واحد پولی کشور خود معرفی کرده و آن به رسمیت شناخت.
با توجه به اقتصاد ورشکسته و وابسته السالوادور و میزان بدهی قابل‌توجه این کشور به بانک‌های جهانی و ایالات‌متحده آمریکا نایب بوکله رئیس‌جمهور فلسطینی تبار این کشور عقیده دارد که به رسمیت شناختن بیت کوین می‌تواند میلیون‌ها دلار عاید این کشور کرده و سود کلانی را متوجه السالوادور خواهد نمود.
مزایای قابل توجه بیت کوین
با توجه به اینکه بیش از یک‌سوم بودجه کل این کشور توسط السالوادوری‌های خارج از کشور تامین می‌شود؛ و سالیانه میلیون‌ها دلار وارد این کشورمی شود؛ بوکله استفاده از بیت کوین را راه‌کاری مناسب برای کاهش کارمزد و بهبود فرایند انتقال این پول می‌داند. بوکله برای دفاع از این عملکرد خود به چند مورد مهم استناد نموده که عبارت است از:
بوکله اذعان کرد که در سال ۲۰ ۲۰ السالوادوری‌ها خارج از کشور حدود ۶ میلیارد دلار به داخل این کشور ارز انتقال داده‌اند؛ در همین راستا مبلغی در حدود ۴۰۰ میلیون دلار به‌عنوان کارمزد عاید بانک‌های بین‌المللی و شرکت‌های خصوصی شده است. بوکله می‌گوید با به رسمیت شناختن بیت کوین و راه‌اندازی شبکه لایتنینگ این ارز دیجیتالی در کنار بلاک چین آن می‌توان از هدر رفت پول و پرداخت مبالغ اضافی نظیر کارمزد و… ممانعت کرد.
کولون السالوادور پول ملی این کشور بود که به دلیل افت شدید ارزش آن در سال 2001 دولت این کشور دلار آمریکا را جایگزین کول نمود؛ اما باید توجه نمود که استفاده از دلار ایالات آمریکا و پول یک کشور دیگر منجر به وابستگی شدید اقتصادی و مالی السالوادور به این کشور شده است، به طوری که بدهی‌های سنگین این دولت به آمریکا و بانک‌های جهانی منجر به وقوع جنگ‌های داخلی و خشونت‌های غیرعادی و ناآرامی‌ها مختلفی در داخل کشور شده است.
صنعت گردشگری نقش بسیار مهمی در درآمد سالیانه و تامین بودجه السالوادور دارد، به رسمیت شناختن بیت کوین موجب می‌شود تا توریست‌ها در این کشور با مشکلاتی همچون تبدیل ارز، خریدوفروش و غیره مواجه نشده و با خیالی آسوده به این کشور سفر کنند.
شبکه همتا به همتا و بدون واسطه و تراکنش سریع رمز ارز بیت کوین سرعت معاملات و انتقال پول را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. استفاده از بیت کوین و افزایش چشمگیر ارزش این رمز ارز محبوب و پرکاربرد می‌تواند السالوادور را از بحران‌های اقتصادی نجات دهد و سرعت ورود ارزهای وارداتی به داخل این کشور را تسریع نماید.
بوکله برای توجیه این طرح از رشد ۶ برابری ارزش بیت کوین از ابتدای سال 2021 و خرید یک ونیم میلیارد دلاری شرکت تسلا استفاده نمود و از آن به‌عنوان منبع مهم و قابل‌اتکا یاد می‌کند.
معایب استفاده از بیت کوین
با اینکه دولت السالوادور بیت کوین را به‌عنوان واحد پولی رایج در این کشور معرفی کرده است، بسیاری از صاحب‌نظران و اندیشمندان این کشور به همراه عموم مردم السالوادور از این نظر دولت حمایت نکرده و بارها مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده‌اند.
دلایل مخالفت این افراد به خاطره معایب بیت کوین اعلام شده که برخی از معایب آن به عبارت زیر است:
- آلودگی محیط زیست
رمز ارز بیت کوین از طریق پردازنده‌های تراکنش استخراج می‌شود که این پردازنده‌ها به ماینر موسوم هستند. استفاده از ماینر ها برای استخراج بیت کوین آثار سوء فراوانی بر محیط‌زیست دارد؛ این دستگاه‌های استخراج با تولید آلاینده‌های مخربی همچون دی‌اکسید کربن زمینه گرمایش زمین و آلودگی محیط‌زیست را فراهم می‌نمایند.
- نوسانات شدید ارزش بیت کوین
ارزش رمز ارزها و نوسانات شدید در بازار رمز ارزها بالأخص بیت کوین اطمینان و اعتماد را از کاربران سلب می‌کند. چون بسیاری از دولت‌ها بیت کوین را به عنوان یک کالا معرفی می‌کنند و آن را به عنوان واحد پولی قبول ندارند. گاهی یک نظر و یا یک مسئله ساده جهانی نوسانات شدیدی را به بازار و بلاک بیت کوین وارد می‌کند. در نتیجه امنیت روانی سرمایه گذاران به خطر می‌افتد.
- نبود پشتوانه مالی معتبر و مشخص
بیت کوین و اغلب رمز ارزها از پشتوانه مادی و معنوی معتبری برخوردار نیستند و حتی مشخص نیست بیت کوین را چه کسی تولید نموده است؟ بلکه این رمز ارز دیجیتالی همانند ایمیل فقط به پشتوانه کاربران در حال خریدوفروش و معامله است و این یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین معضل رمز ارز بیت کوین محسوب می‌شود.
- نا امینی و ترس از هک شدن حساب‌های کاربری
امنیت ناکافی و وجود حفره‌های امنیتی در شبکه و کانال‌های بلاک چین بیت کوین و سایر رمز ارزهای دیجیتالی باعث شده تا بسیاری از سرمایه‌داران و دولت‌های کشورهای مختلف از پذیرش این رمز ارز به عنوان یک منبع ارزی معتبر اجتناب نمایند. به عبارت ساده‌تر بلاک چین بیت کوین از امنیت و حفاظت کافی برای جلوگیری از دستبرد هکرها و سرقت موجودی کاربران را ندارد.
- قدیمی بودن سیستم استخراج بیت کوین
ماینر های استخراج کننده بیت کوین بسیار قدیمی هستند و این مسئله می‌تواند در ظرفیت تولید آنها و میزان انرژی مصرفی برای استخراج بیت کوین تاثیر مستقیمی داشته باشد. به عبارت بهتر برای تولید بیت کوین مورد نیاز باید از انرژی بسیار زیادی استفاده کرد و زمان بسیار زیادی را به انجام این امر صرف نمود. به گزارش سازمان بین‌المللی حامی محیط زیست یک ساعت فعالیت ماینر برای تولید یک واحد بیت کوین در برابر 9 میلیون خودرو آلاینده وارد محیط زیست می‌کند.
چرا مردم السالوادور بیت کوین را به رسمیت نمی‌شناسند؟
دولت السالوادور از 14 سپتامبر 2021 بیت کوین را بعد از کولون و دلار به عنوان سومین واحد پولی این کشور معرفی نموده و پذیرش و استفاده از آن را برای تمام مشاغل فعال در این کشور اجباری کرد. به گزارش خبرگزاری ایسنا نجیب بوکله در توضیح نحوه و ضرورت اجرای این طرح در کشور السالوادور گفت:
اگر فردی بستنی فروش دوره‌گرد است و نمی‌خواهد هیچ ریسکی را به پذیرد با اجرای این قانون موظف است تا پرداختی‌های بیت کوینی را قبول نماید. وی در ادامه گفت: مردم می‌توانند از دولت بخواهند تا رمز ارز بیت کوینشان را به دلار تبدیل کند و یا برای تبدیل ارز دیجیتالی به دلار به صرافی‌های مختلف مراجعه نمایند؛ اما دولت السالوادور می‌تواند تبدیل رمز ارز افراد را با سرعت بیشتری انجام دهد.
در ادامه تصویب و اجرای شدن این طرح بوکله با اعضای صندوق بین‌المللی پول دیدار کرد؛ و با آنها در مورد نحوه پرداختی‌های بدهی‌های این کشور به این بانک از طریق بیت کوین صحبت کرد. چرا که در سال‌های اخیر اعضای صندوق بین‌المللی و مدیران بانک‌های جهانی از اعتبار و ارزش بیت کوین ابراز نارضایتی و نگرانی کرده بودند و از تمام دولت‌ها خواسته بوده‌اند تا اجازه ندهند تا از رمز ارزها به عنوان واحد پولی و اعتباری در معاملات کشورها استفاده شود. آنها دلیل این نگرانی را عدم اعتبار و پشتوانه قانونی و مشخص رمز ارزها مخصوصا بیت کوین اعلام کرده بوده‌اند.
رئیس جمهور السالوادور اقتصاد را یک مقوله خصوصی دانسته و باور دارد که دولت باید کمترین دخالت را در این مورد داشته باشد. بر همین اساس او باور دارد که واحد حولی خصوصی می‌تواند در جوانب مختلف سرمایه‌گذاری و معاملات مورداستفاده قرار گیرد. بوکله در راستای تحقق این تفکر اقدام به راه‌اندازی کیف پول بیت کوین برای تمام شهروندان السالوادور نموده ولی استفاده از آن اختیاری بوده و اجباری در کار نیست.
در مطالب قبل معایب و دلیل اینکه بیت کوین نمی‌تواند به عنوان پول ملی پذیرفته شود را بیان کردیم اما این قانون توجه بسیاری از اقتصاددانان را به سوی السالوادور جلب نموده است. بر اساس اقتصاددانان برای اینکه بیت کوین به عنوان ابزار پرداخت شناخته شود باید ۴ تغییر اساسی در سیستم حسابداری و مالی بانک مرکزی و سایر نهادهای مالی السالوادور انجام شود:
۱- بیت کوین تا به حال از نظر ارزش پولی و به عنوان ابزار پرداختی جایگاه M۵ در تقسیمات انواع پول داشت، با تصویب و اجرایی نمودن این طرح بیت کوین در سیستم پولی السالوادور جایگاه M۱ کسب خواهد نمود. به عبارت ساده‌تر با اجرای این قانون دولت بوکله وظیفه دارد با بیت کوین همانند سایر ابزارهای پرداختی مانند سکه، چک‌های مسافرتی و اسکناس برخورد نموده و در هر لحظه بیت کوین را به دلار تبدیل نماید.
۲_ بر اساس این قانون بیت کوین به صورت یک‌به‌یک و همتا به همتا با سایر دارای های بانک مرکز مبادله خواهد شد. به عبارت بهتر اگر بانک السالوادورسیتی برای انجام پرداختی ها و تسویه حساب بدهی های خود از بیت کوین استفاده کرد بانک مقابل طبق قانون موطف است که این ابزار پرداختی را قبول کند و با اگر شرکت ها و افراد مختلفی از بیت کوین برای سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده نمایند بانک موطف است که سود آنها را با سود و ارزش به روز بیت کوین ارائه نماید.
۳- طبق این قانون انجام تراکنش‌های مالی شرکت‌ها و مراکزی مالی با بیت کوین صورت گرفته و این شرکت‌ها موظف هستند دارایی بیت کوین را در دفاتر مالیاتی خود بیان کنند. با اینکه معامله و تبادل بیت کوین در بلاک چین‌های آن به سرعت انجام می‌شود و شرکت‌های مختلف دولتی و خصوصی می‌توانند از آن به‌عنوان یک واحد مستقل پرداختی استفاده کنند. این مراکز باید میزان دارایی و میزان تراکنش‌های خود را به صورت کاملا روشن به دفاتر مالیاتی اعلام نمایند.
۴- دولت السالوادور موظف است که طبق قانون نسبت به پرداخت بهره و سود حساب‌های سپرده بیت کوین در اسرع وقت اقدامات لازم را انجام دهد. به عبارت بهتر همان‌طور که شهروندان السالوادور برای دریافت سود سپرده‌های دلاری خود به بانک و مراکز مالی این کشور مراجعه می‌کنند؛ و سود سپرده خود را در طی یک یا چند سال محاسبه کرده و آن را دریافت می‌کنند. دولت موظف است که با سپرده‌های بیت کوین هم همچون سپرده‌های دلاری برخورد نماید.
جمع‌بندی نهایی
در حال حاضر کشور السالوادور بیت کوین را به‌عنوان پول رایج این کشور به رسمیت شناخته است بوکله در راستای پیاده‌سازی این طرح ۱ صندوق ۱۵۰ میلیون دلاری را صرف تبدیل دلار به بیت کوین اختصاص داده است که اعتراض بسیاری از مقامات السالوادور را برانگیخته است این مقامات دلیل نگرانی‌های خود را نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال عنوان کرده است اما بااین‌حال بوکله اذعان نموده که قصد دارد از انرژی نهفته در آتش‌فشان‌های فعال این کشور برای تولید بیت کوین استفاده نماید.
