شاخص ترس و طمع یکی از شاخص‌های احساسی بازار است که معامله گران با تحلیل و مطالعه این شاخص می‌توانند زمان مناسب معامله را در بازارهای ارز دیجیتال شناسایی نمایند.
بازار ارز دیجیتال یکی از بازارهای داغ در دنیای امروزی است که افراد بسیاری را در سراسر دنیا به سوی خود جذب نموده است. خرید و فروش و معامله آسان ارز دیجیتال و سود چشمگیر این ارزها در سال‌های اخیر بسیاری از مردم جهان را وسوسه نموده تا وارد این بازار شوند. بازار ارز دیجیتال همانند بازارهای دیگر از پارامترهایی برخوردار است که باید به آن‌ها توجه نمود و بر اساس داده و تحلیل تکنیکال به خرید و فروش ارزهای دیجیتالی و سرمایه گذاری در این بخش پرداخت.
مفهوم آستانه ترس و طمع چیست؟
در بازار ارز دیجیتال به آستانه ترس و طمع Fear and Greed یا Fear, Uncertainty, Doubt اطلاق می‌شود. واژه FUD مخفف واژه (Fear, Uncertainty, Doubt) به معنی ترس، عدم قطعیت و تردید است. به کمک شاخص ترس و طمع می‌توان FOMO و FUD را در بازارهای ارز دیجیتال ارزیابی نمود. زمانی که خریدارها حرص خرید دارند و ترس از دست دادن سرمایه توسط آن‌ها حس می‌شود فرصت مناسبی برای فروش است.FUD زمانی می‌تواند در بازار اهمیت از بالایی برخوردار باشد که خریدار و سرمایه‌دار با توجه به خبرهای منتشر شده در شبکه‌های خبری و مشاهده تحلیل داده‌ها در شبکه‌های مجازی حس ترس و عدم قطعیت نماید. به عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای توصیه می‌کنیم تا جایی که امکان دارد از احساسات خود در زمان ورود به بازار ارز دوری نموده و کاملا منطقی و با تدبیر تفکر درست به خرید و فروش و سرمایه گذاری در مباحث مالی بپردازید.
مثالی برای درک بهتر شاخص ترس و طمع
اگر شما در سال 1398 وضعیت ارز در ایران را به یاد بیاورید می‌توانید مفهوم شاخص ترس و طمع در بازار را به طور کامل درک کنید. در این سال ارزش دلار در بازارهای سنتی ایران به یک‌بار از 3 هزار تومان به 27 هزار تومان رسید، بسیاری از افراد جامعه برای حفظ سرمایه‌های خود به طور شتاب زده و با روحیه هیجانی اقدام به خرید دلار می‌نمودند. صف‌های طولانی در مقابل صرافی‌ها و کمبود ارز در بازار داغ‌ترین اخبار به روز سال 1398 محسوب می‌شد. افراد بسیاری هرچه که داشتند فروختند تا سرمایه‌های خود را به دلار تبدیل نمایند. افراد مختلف در این بازار طمع خرید دلار با قیمت های بسیار بالا برای کسب سود و افزایش سرمایه خود را داشتند. افراد به خاطر ترس از دست دادن ارزش منابع مالی خود و عقب افتادن از دیگران دلار را به قیمت های مختلفی خریداری می کردند. این برهه در بازار ارز به اصطلاح آستانه ترس و طمع اطلاق می‌شود. در این زمان بسیاری از افراد به دلیل ترس از دست دادن سرمایه و عقب ماندن از دیگران و کسب سود بیشتر به خرید دلار روی آوردن و برخی دیگر به دلیل تقاضای زیاد بازار در حال فروش ارز بوده‌اند.
شاخص ترس و طمع چیست؟
شاخص ترس و طمع به طور کلی در دو حالت رخ می‌دهد:
وضعیت صعودی بازار
زمانی است که بازار صعودی است، در این برهه افراد به خاطر ترس عقب ماندن از بقیه (فومو) اقدام به خرید هیجانی می‌کند. در پشت این گونه خریدها هیچ گونه تحلیل علمی وجود ندارد؛ و اگر روند خریدهای شتاب‌زده پس از گذشت مدت زمانی همچنان ادامه‌دار باشد، به بازار ارز دیجیتال شوک وارد شده و باعث می‌شود تا رمزها و ارزهای دیجیتال با ارزشی بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله شود. در این حالت به اصطلاح گفته می‌شود که حرص و طمع بر بازار غالب شده است.
وضعیت نزولی بازار
هنگامی‌که تابلوهای بازار دیجیتال قرمز شده‌اند نشان می‌دهد که وضعیت بازار نزولی است به عبارت بهتر در این مقطع زمانی افراد سرمایه گذار به دلیل از دست دادن سرمایه و افت ارزش منابع مالی خود اقدام به فروش سریع و هیجان زده می‌کنند. هنگامی که بازار با روند کاهشی و نزولی مواجه است، افراد به خاطر ترس از دست دادن سرمایه خود به فروش شتاب‌زده و بدون تحلیل دست می‌زنند. در این زمان است که ارزهای دیجیتال قیمتی پایین‌تر از ارزش واقعی معامله می‌شوند.
پارامترهای تعیین کننده شاخص های ترس و طمع
شاخص‌های ترس و طمع از طریق تحلیل داده‌ها و اطلاعات مختلفی تعیین می‌گردد ولی آنچه که مشخص است 5 پارامتر در تعیین این شاخص داده‌ها به دست می‌آید که عبارت است از:
- معیار و تعیین درصد تاثیر شاخص ترس و طمع
- نوسانات ارزش رمز ارزها مخصوصا بیت کوین
- حجم معاملات بازار در بازه‌های مختلف زمانی
- رسانه‌های تاثیر گذار در بازار و ارزش رمزهای دیجیتال
نظرسنجی و دیدگاه‌های دولت‌ها و افراد تاثیر گذار در بازار ارز
تحلیل شاخص ترس و طمع در چه صورتی انجام می‌گیرد ؟
در هنگام تحلیل شاخص ترس و طمع این شاخصه را بین ۰ تا ۱۰۰ تعریف می‌کنند. طبق بررسی و تحلیل این شاخص عدد ۰ نمایانگر ترس شدید و عدد ۱۰۰ بیان کننده طمع شدید است.
نوسان شاخص فومو 0 تا ۲۵ درصد:
این شاخص فومو نشان دهنده ترس شدید حاکم بر بازار است. معامله گران حرفه‌ای این بازه را موقعیتی مناسب برای ورود به بازار و خرید ارز می‌دانند. در این مقطع آینده خوبی برای بازار متصور نمی‌شود. اغلب افراد از وضعیت بازار نگران هستند. در این برهه ارزهای دیجیتالی با قیمتی بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی خود معامله می‌شوند.
نوسان شاخص فومو ۲۵ تا ۵۰ درصد:
این درصد نشان دهنده ترس حاکم در میان سرمایه گذاران است. بازه‌ی ۲۵ تا ۵۰ هم نشانه‌ی ترس میان سرمایه‌گذاران است. در این مقطع سرمایه گذاران با دید میان مدت و کوتاه مدت به وضعیت بازار نگاه کرده و نسبت به وقایع و شاخص‌های آن نگران هستند. در این برهه رمز ارزها با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند.
درصد 50 شاخص خنثی فومو در بازار
درصد ۵۰ نشان دهنده وضعیت خنثی شاخص فومو و وضعیت بازار در این نقطه تعادل و برابری ترس و طمع در بازار را نمایش می‌دهد. در این بازه رمز ارزهای با قیمتی نزدیک به ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند؛ و نوعی منطق و تحلیل متعادل در بازار حاکم است.
نوسان شاخص فومو با میانگین ۵۰ تا ۷۵
این میانگین نشان دهنده طمع بالای سرمایه‌گذاران را نشان می‌دهد. در این محدوده فعالان بازار ارز مایل هستند قیمت‌های بالاتری را برای خرید رمز ارز پرداخت نمایند. به عبارت بهتر سرمایه گذاران دچار طمع شده‌اند.
نوسان شاخص فومو با بازه‌ی ۷۵ تا ۱۰۰
این بازه نشان دهنده طمع مطلق است، در این محدوده عموم سرمایه گذاران حاضر به پرداخت قیمت‌های بسیار بالا برای خرید ارز هستند. در این مقطع افراد نسبت به وضعیت بازار بسیار خوش‌بین هستند و انتظار دارند تا ارزش ارز دیجیتال در روزهای آتی رشد بیشتری داشته باشد؛ و به رشد بیت کوین امیدوار هستند. تحلیل‌گران در این بازه زمانی خرید رمز دیجیتال هشدار می‌دهند. چراکه طمع سرمایه‌گذاران موجب افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در این مقطع زمانی باشد. در این مقطع هر لحظه امکان ریزش قیمت‌ها وجود دارد.
شاخص ترس و طمع را چگونه رصد کنیم؟
در بازارهای دیجیتال ارز جهانی تحلیل تکنیکال (technical analysis) و تحلیل فاند امنتال (Fundamental analysis) وضعیت موجود در بازار و نگاه معامله کنندگان را به طور دقیق بیان می‌کند. به عبارت بهتر شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال را می‌توانید هر لحظه از سایت‌ها و صرافی‌های معتبری جهانی رصد کنید. امروزه نرم‌افزار و اپلیکیشن های مختلفی در بستر اینترنت وجود دارند که می‌توانند شاخص‌های مختلف تاثیر گذار بر بازار و ارزش ارزهای دیجیتال را تحلیل نمایند. بررسی نمودار قیمت – زمان می‌تواند در تعیین فرایند ارزش گذاری رمز ارز یاری دهد. از سوی دیگر با تحلیل بنیادین و تکنیکال و اندیکاتورهای هر سهم می‌توان دیدگاه فعالان و سرمایه گذارهای فعال در بازار را به طور دقیق تحلیل نماید.
استفاده از گوگل ترند می‌تواند روند احساسی و میزان کلیک روزمره ارز دیجیتال را به طور دقیق به شما نمایان کند. برای مثال در ماه گذشته سرچ واژه قیمت بیت کوین 1550 درصد نسبت به ماه‌های گذشته کلیک بیشتری خورده که این نشانه دهنده وجود ترس در بازار ارز دیجیتال در ماه گذشته بوده است.
مزایای بهره‌مندی و دانستن شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع می‌تواند نمایی دقیق و منطقی از بازار به سرمایه گذاران نشان دهد. این شاخص به طور دقیق با هیچ ابزاری قابل اندازه گیری نیست؛ اما به طور یقین معامله‌گران و فعالان در شرایط احساسی مختلف واکنش‌های متفاوتی را از خود نشان می‌دهند. به خاطر داشته باشید گاهی نیاز است تا برای موفق شدن خلاف امواج شنا کنید. با تعیین شاخص ترس و طمع می‌توانید حد سود و ضرر را شناسایی کنید. همیشه به یاد داشته باشید که صبر و حوصله در رصد بازار می‌تواند نتایج خوبی برای شما به همراه داشته باشد.
شما با کمک شاخص ترس و طمع می‌توانید هیجان و ترس حاکم بر بازار را به طور دقیق شناسایی نمایید.
شاخص ترس و طمع به شما کمک می‌کند تا بدانید چه زمان رمز ارز خریداری کنید و یا چه زمانی آن‌ها را بفروشید.
شما با کمک شاخص ترس و طمع می‌توانید به طور دقیق جایگاه و ارزش واقعی رمزها را شناسایی نمایید.
معایب شاخص ترس و طمع
مهمترین نقطه ضعف شاخص ترس و طمع منابع پراکنده و نا به سامان این شاخص است. اطلاعات و داده‌های این شاخص از منابع و مآخذ متنوعی جمع‌آوری می‌شود. این امر درصد خطای این شاخص را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
تحلیل و تشخیص شاخص ترس و طمع بسیار پیچیده است و به دلیل آنکه فرایند و فرمول خاصی برای تعیین این شاخص وجود ندارد نمی‌توان از موقعیت و درصد دقیقی به دست آورد.
محاسبه شاخص ترس و طمع چگونه است ؟
ترس و طمع بر اساس پارامترهای مختلفی محاسبه و تعیین می شود که برخی از مهمترین پارامترهای تاثیر گذار بر شاخص ترس و طمع عبارت است از:
نوسانات (25%)
میانگین نوسانات موجود در بازارهای دیجیتال در بازه‌های زمانی 30 روزه و سه ماهه صورت می‌گیرد. این نوسانات می‌تواند افزایش شدید و کاهش غیر معمول ارزش و قیمت ارزهای دیجیتال را به طور دقیق در بازار ارزیابی نموده و ترس و طمع موجود در بازار را به طور دقیق نشان دهد.
قدرت بازار و حجم (25%)
حجم معاملات موجود در بازار در برهه‌های زمانی یک ماهه و سه ماهه بررسی می‌شود این پارامتر حجم معاملات و میزان پول وارد شده به بازار را به طور دقیق نشان می‌دهد.
رسانه‌های اجتماعی (15%)
سرعت واکنش کاربران رسانه‌های اجتماعی و میزان بازخورد نظرات آن‌ها در این بخش می‌تواند یکی از پارامترهای تعیین کننده شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال باشد. به یاد داشته باشید رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند نقش بسزایی در عملکرد بازارهای مختلف داشته باشند.
نظرسنجی (15%)
نظرسنجی در مورد موقعیت و ارزش یک رمز ارز به‌صورت هفتگی انجام می‌گیرد این نظر سنجی‌ها عموما از اعتبار خاصی برخوردار نیستند، ولی برای تحلیل و مطالعه ارزهای مختلفی همچون بیت کوین می‌تواند مفید باشد. برخلاف اظهار نظر عموم معامله گران نظر سرمایه داران و طراحان بازار ارز دیجیتال می‌تواند تکانه‌های شدیدی به بازار وارد نماید؛ مانند اظهار نظر ایلان ماسک در چند ماه پیش نمونه بسیار مهمی در این بخش است.
تسلط رمز ارز بر بازار (10%)
میزان تسلط رمز ارز بر بازار مهمترین معیار و پارامتر ارزیابی و سنجش حرص و طمع حاکم بر بازار ارز دیجیتال است. در حال حاضر بیت کوین بیشترین تسلط را در بازارهای جهانی ارز دیجیتال دارد. در صورتی که ارزش و قیمت بیت کوین بالا باشد ترس بر بازار آلت کویین‌ها حاکم خواهد بود؛ و زمانی که تسلط و ارزش آلت کوین‌ها بر بازار افزایش یابد ترس بر بازار بیت کوین حاکم خواهد بود؛ و سرمایه گذاران تمایل خواهند داشت در بازار آلت کویین سرمایه گذاری کنند. در نتیجه طمع بازار آلت کویین افزایش خواهد یافت.
جمع بندی
فومو یا شاخص ترس و طمع به شما کمک می‌کند تا وضعیت دقیق بازار را به طور دقیق رصد نمایید و معنای دقیق ترس از دست دادن سرمایه و کاهش ارزش رمز ارزها را شناسایی نمایید. در حال حاضر شاخص ترس و طمع در مورد رمز ارز بیت کوین قابل توجیه است چرا که بیت کوین فراگیرترین و پرفروش‌ترین رمز ارزی است که تا به حال در سطح جهانی در حال معامله بوده و دارای محبوبیت و ارزش بسیار بالایی است.
سرمایه گذاران بیت کوین به خاطر ترس عقب افتادن از دیگران و از دست دادن سود سرمایه‌گذاری همواره در حال معامله و خرید و فروش این رمز ارز هستند.
