IDO چیست؟ بازار ارزهای دیجیتال درست مانند انواع بازارهای سرمایه ای و بورس عمل می کند. در آن گروه ها و افراد مختلفی می توانند بر اساس پروژه یا ایده یا هر چیزی که نیاز به سرمایه اولیه دارد، اقدام به جذب سرمایه کنند. ابتدا این کار به صورت مستقیم ( ICO ) انجام می گرفت. این کار بدون نظارت هیچ ارگان یا گروهی بود و این باعث شده بود که کلاهبرداری های عرضه های اولیه زیاد شود و عملا اعتماد به این عرضه ها از بین رفته بود. در حالت دوم که به صورت غیر مستقیم و بر اساس نظارت یک شخص ثابت مانند صرافی ها صورت می گرفت ( IEO ) عملا این صرافی ها بودند که نقش تعیین کننده ای بازی می کردند. البته هنوز هم IEO ها مورد استفاده قرار می گیرند و به سبب اطمینانی که ایجاد کرده است بسیار مورد توجه قرار دارد. اما IDO چیست؟
IDO یک نوع عرضه اولیه جدید است که برای اولین بار در سال 2020 به بازار معرفی شده است. این نوع عرضه اولیه بر اساس ایده اولیه بلاک چین، یعنی تمرکز زدایی شکل گرفته است. در ادامه بیشتر از این موضوع صحبت خواهیم کرد.
تمرکز زدایی یعنی چه؟
برای این که درک کنیم IDO چیست و چگونه قرار است کار کند باید مفهوم تمرکز زدایی را به خوبی درک کنیم. در کلام ساده تر باید به این سوال پاسخ دهیم که غیر متمرکز بودن در بلاک چین به چه معنی است؟
فرق اصلی و مهمی که بلاک چین دارد و باعث شده است که عملا این سیستم بسیار مورد توجه قرار بگیرد این است که عامل اصلی تمرکز مانند سرور، دیتا سنتر و … در این شبکه ها وجود ندارد. این بدین معنی است که عملا هیچ گروه یا فرد یا شرکتی نمی تواند از نگهداری و گردش اطلاعات به صورت مستقیم استفاده کند. این اطلاعات در اختیار هیچ گروهی نیست. بلکه این خود کاربران هستند که با در اختیار گذاشتن درصدی از سیستم خودشان عملا باعث گردش اطلاعات در شبکه می شوند.
وقتی همچنین پایه و سیستم کلی وجود دارد، هر برنامه یا کاربری که بخواهد روی آن اجرا شود باید از این فرمول تبعیت کند. یعنی قبول کند که اطلاعات متمرکزی نداشته باشد و آن را به دل بلاک چین بسپارد. اتریوم که دومین ارز دیجیتال معتبر بازار است، عملا این امکان را برای برنامه سازان و توسعه دهندگان فراهم کرده است که برنامه های خودشان را بر روی این شبکه قرار دهند و این گونه در فضای بلاک چین نیز حضور داشته باشند.
از این رو بیشتر توکن ها و کاربری های غیر متمرکز بر اساس شبکه اتریوم ایجاد شده است. در کلام ساده تر اتریوم امکان ایجاد قرارداد به صورت هوشمند و غیر متمرکز را ایجاد کرده است.
زمانی که می گوییم قرارداد هوشمند، منظور ما این است که این قرارداد به صورت 24 ساعته پایش می شود و هر دو طرف قرارداد می توانند در هر لحظه از شبانه روز اطلاعات مورد نیاز خودشان را به دست بیاورند. در ضمن این قرارداد ها می توانند بی نهایت فاکتور را بدون درگیر کردن انرژی زیادی رعایت کنند. در کلام ساده تر اتریوم امکان ایجاد شبکه ای از قراردادها را فراهم کرده است. حال IDO در این بین کجای داستان است.
IDO، یک قرارداد است!
وقتی به ذات عرضه های اولیه نگاه می کنیم متوجه می شویم که این عرضه های اولیه یک نوع قرارداد است. طی این قرارداد طرف سرمایه گذار قبول می کند در ازای پرداخت سرمایه، توکن یا کوین مشخصی دریافت کند.
نکته مهمی که وجود دارد این است که در ICO ها این قرارداد مورد پایش قرار نمی گرفت و عملا بسیاری از قرارداد ها تقلبی بودند. در IEO ها نیز عملا قرارداد به شکل متمرکز در اختیار یک فرد یا گروه قرار دارد و این با روح بلاک چین در تضاد است. شما نمی توانید در دنیای غیر متمرکز، یک تمرکز داشته باشید.
از این رو به راحتی می توان پیش بینی کرد که IEO ها نیز به زودی منقرض می شوند و IDO ها جای آن را می گیرند. اما IDO بر اساس این تعریف چه نوع قراردادی است.
IDO عرضه اولیه و قرارداد هوشمندی است که بر اساس شبکه اتریوم فعالیت می کند. این قرارداد به صورت غیر متمرکز و البته هوشمند تنظیم می شود و دو طرف می توانند صحبت اطلاعات و مفاد قرارداد را بررسی کنند. مسلما هر چقدر یک IDO شبکه قراردادی بزرگ تر و در هم تنیده تری داشته باشد، قابل اعتمادتر است. این کار می تواند انقلابی در حوزه ارزهای دیجیتال محسوب شود.
در کلام ساده تر IDO ها باعث شده اند که خود شبکه مسئول پیگیری و صحت اطلاعات باشند. درست مانند انتقال بیت کوین از یک فرد به فرد دیگر که خود شبکه صحت نقل و انتقال را بررسی و تایید می کند، IDO ها نیز بر اساس همین فرمول قرار است کار کنند.
یک نکته مهم در مورد IDO
احتمالا تا کنون متوجه شده اید که IDO ها هنوز به طور رسمی وارد بازار ارزهای دیجیتال نشده اند و در مرحله آزمایشی قرار دارد. این نوع عرضه اولیه برای اولین بار در سال 2020 با عرضه یک توکن به صورت آزمایشی شروع به کار کرد. هنوز پروتکل ها و شبکه های قراردادی آن به طور کامل تکمیل نشده است و به گفته توسعه دهندگان IDO به زودی به طور رسمی وارد بازار می شود.
با ورود IDO به بازار ارزهای دیجیتال به نظر می رسد که پروژه حذف صرافی ها از دنیای ارزهای دیجیتال کلید می خورد. در واقع IDO با حذف صرافی های متمرکز به عنوان واسطه نشان می دهد که می توانیم آینده ای بدون صرافی ها برای خرید و فروش داشته باشیم. در کلام ساده تر به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور صرافی های غیر متمرکزی ایجاد شود که عملا هیچ اطلاعات مستقلی نداشته باشد و تنها به عنوان یک بازار برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال شناخته شود. IDO شروع کننده مسیری است که در انتها غول هایی مانند باینتس و … احتمالا یا نابود می شوند و یا این که باید خودشان را با واقعیت های جدید تطبیق دهند.
